20. Millî Eğitim Şûrası'nın ikinci gününde "Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği", "Mesleki Eğitimin İyileştirilmesi" ve "Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi" olmak üzere 3 ihtisas komisyonunda çalışmalar başladı.

 

Şûra hazırlık çalışmaları kapsamında "sura.meb.gov.tr" web adresi üzerinden öğretmen, öğrenci, veli, eğitim yöneticisi, sendika, vakıf, dernek, sanayi ve ticaret odaları gibi STK'lar ile üniversiteler gündemle ilgili tespit ve önerilerini iletti. Bu kapsamda internet sitesine 32 bin 643 görüş geldi.

 

Hazırlık kapsamında ayrıca "Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması" dikkate alınarak oluşturulan 26 koordinatör bölgede tüm illerden öğretmen, öğrenci, veli, eğitim yöneticisi, sendika, vakıf, dernek, sanayi ve ticaret odaları, üniversiteler ve diğer sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan farklı eğitim paydaşlarının katılımıyla çalıştaylar düzenlendi.

 

Bakanlık bünyesinde oluşturulan komisyonlarca paydaşların tüm görüşleri bir araya getirilerek taslak madde önerileri oluşturuldu.

 

20. Millî Eğitim Şûrası'nda görüşülmek üzere oluşturulan öneriler, ihtisas komisyon çalışmalarında ele alınıyor ve komisyonlarda sunulacak yeni önerilerle şûra üyelerince tartışıldıktan sonra nihai şekli verilecek.

 

600'e yakın şûra üyesinin katılımıyla düzenlenen özel ihtisas komisyonları çalışmaları bugün tamamlanacak ve yarın Genel Kurul Toplantısı'nda yapılacak oylamanın ardından tavsiye kararları alınacak ve şûra sona erecek.

 

Bakanlığa "Okul Öncesi Eğitimin Yaygınlaştırılması" başlığı altında gönderilen ve "Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği" özel ihtisas komisyonunda görüşülecek öneriler arasında şunlar yer alıyor:

 

"Beş yaş okullaşma oranının kısa vadede yüzde 100'e ulaştırılması için gerekli fiziki ve beşeri imkânlar sağlanmalıdır. Ayrıca 3-4 yaş için de eğitime erişim imkânları artırılmalıdır. Okul öncesi eğitim kurumlarında çocuk gelişim uzmanlarının yanı sıra destek eğitim personeli/usta öğretici, güvenlik görevlisi, yardımcı hizmetli istihdam edilmelidir. Dezavantajlı bölgeler ve gruplara yönelik okul öncesi eğitime erişimi kolaylaştırmak için farklı modeller (gezici öğretmen sınıfı, gezici sınıf, taşıma merkezi ana sınıfı, yaz eğitimi, taşımalı eğitim vb.) kullanılmalıdır. Okul öncesi eğitime kazandırılabilecek mekânların (okul binası, sağlık merkezleri, belediye binaları vb. kurum binaları) olması durumunda taşımalı eğitim yerine yerinde eğitim öncelikli olarak değerlendirilmelidir. Hayırseverlerden gelecek desteklerin öncelikle okul öncesi eğitim alanına yönlendirilmesi teşvik edilmelidir. Belediyelerin öncelikle okul öncesi eğitim kurumları olmak üzere tüm eğitim kurumlarının yapım, onarım ve bakım gibi ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik katkılarının artırılması sağlanmalıdır. Okul öncesi eğitimin önemi ve eğitime erişim fırsatlarına ilişkin farkındalık çalışmaları (kamu spotu vb.) yapılmalıdır. İşletmeler, kamu kurumları ve özel kurumlarda kreş, yuva gibi kurumların Millî Eğitim Bakanlığının belirlediği standartlara göre açılması sağlanmalıdır."

 

"Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği" özel ihtisas komisyonunda görüşülmesi isteğiyle "Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetlerinin İyileştirilmesi" başlığıyla Bakanlığın gündeme aldığı taslak maddeler arasında 37-78 aylık özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin öncelikle kaynaştırma yoluyla eğitime katılımının sağlanması bulunuyor.

 

Bu alanda gelen diğer öneriler şöyle:

 

"Kronik rahatsızlığı ve süreğen hastalığı olan öğrenciler için uzaktan canlı dersleri de içerecek harmanlanmış (hibrit) eğitim modelleri geliştirilmelidir. Kaynaştırma yolu ile eğitim gören tüm özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sınıflarına ihtiyaç hâlinde destek eğitim personeli ve/veya kolaylaştırıcı kişi görevlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin gelişiminin desteklenmesi için sosyal, kültürel, sanatsal, sportif faaliyetler, müsabakalar gibi etkinlikler artırılmalıdır. Tüm eğitim kademelerinde ve sınıf seviyelerinde rehberlik hizmetleri güçlendirilmelidir."

 

Şûrada görüşülmek üzere "Temel Eğitime Erişimin ve Eğitimde Niteliğin Artırılması" başlığı altında Bakanlığa gelen önerilerden bazıları ise şöyle:

 

"Tüm okullarda ücretsiz öğle yemeği ve beslenme desteği sağlanmalıdır. Eğitimde fırsat eşitliğini artırmak için ailelerin maddi yükünün azaltılması amacıyla çalışmalar yapılmalıdır. Eğitime erişimi desteklemek amacıyla şartlı eğitim yardımlarının miktarı artırılmalıdır. Ailelerin eğitim öğretim sürecine aktif katılımını sağlamak için aile eğitimlerine daha fazla yer verilmeli ve farklı uygulamalar (TV programları, dijital yayınlar, mobil uygulamalar vb.) geliştirilmelidir. İhtiyacı olan öğrencilere teknolojik araç ve eğitim öğretim materyali desteği sağlanmalıdır. Zorunlu hâllerde (salgın hastalıklar, afet durumu, süreğen hastalık durumu vb.) eğitim öğretim sürecinin kesintisiz devam etmesi için uzaktan eğitim ve alternatif erişim imkânlarını (mobil sınıf vb.) artıracak tedbirler alınmalıdır. Eğitim öğretim hizmetlerinin daha etkili sürdürülmesi için okulun eğitsel ihtiyaçlarının karşılanmasında okullara serbest planlanmış ve özelleştirilmiş bütçe sağlanmalıdır.

 

Ders kitaplarının yanında yardımcı kaynaklar da verilmelidir. İl ve ilçe merkezlerinde spor salonu, yüzme havuzu, laboratuvar ve kütüphaneler gibi alanların kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Bursluluk sınavına giriş koşulları daha çok öğrenciyi kapsayacak şekilde genişletilmeli ve burs verilen öğrenci sayısı artırılmalıdır. Eğitim kurumlarında sağlık personeli (hemşire), teknik eleman ve güvenlik personeli istihdam edilmelidir. Teknolojinin eğitime entegrasyonunun sağlanması için iyi örnekler ve uygulamalar göz önünde bulundurularak dijital içerikler çeşitlendirilmeli ve iyileştirmeler yapılmalıdır. Okullarda sağlık taramaları yaygınlaştırılmalı ve tarama sonuçlarına göre sağlık hizmetleri sağlanmalıdır."

 

Şûraya, "Eğitim Sisteminin Kalitesinin İzlenmesi" başlığında gelen öneriler arasında ise öğrencilerin asgari yeterliklere ne derece ulaştıklarını anlamak için PISA ve TIMSS benzeri ulusal izleme ve değerlendirme çalışmaları ile Türkçe ve yabancı dil derslerine ilişkin dört dil becerisini kapsayacak şekilde izleme yapılması yer aldı.

 

"Mesleki Eğitimin İyileştirilmesi" özel ihtisas komisyonunda görüşülmesi isteğiyle Bakanlığa gönderilen önerilerden bazıları şöyle:

 

"Resmî ve özel tüm mesleki ve teknik eğitim kurumlarında ulusal ve uluslararası sektörlerin ihtiyaçları doğrultusunda programlar açılmalı ve mevcut öğretim programlarının güncellenmesi sağlanmalıdır. Bu kapsamda yabancı dil ağırlıklı mesleki eğitim programları, sanal ve artırılmış gerçeklik, alana özgü yazılım ve kodlama eğitimleri yaygınlaştırılmalıdır. Hazırlık sınıfı bulunan Anadolu teknik programlarındaki derslerin en az yüzde 30'u yabancı dil olarak verilmelidir. Anadolu meslek programları için verilen mesleki yabancı dil derslerinin içeriği genişletilerek güçlendirilmelidir.

 

Meslek odaları ile organize sanayi bölge müdürlükleri bütçelerinden mesleki eğitime pay ayrılması sağlanmalıdır. TİKA, Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü gibi yurt dışında faaliyet gösteren kurumlarla iş birlikleri güçlendirilmelidir. Döner sermaye işletmeleri ihalelere teklif verirken geçici ve kesin teminat sunumundan muaf tutulmalıdır. Döner sermaye kapsamında elde edilen gelirlerin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalı ve bu kapsamda üretilen ürünlerin satışı için etkin mekanizmalar kurulmalıdır.

 

Meslek lisesinden mezun olan öğrencinin beceri eğitimi/staj yaptığı işletmede istihdam edilmesi durumunda ilgili işletmeye vergi indirimi yapılması gibi teşvik edici uygulamalara gidilmelidir. Meslek lisesi öğrencilerine yurt dışı staj için maddi kaynaklar sağlanmalıdır. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında eğitim alan öğrenciler tüm sigorta kollarına dâhil edilmeli ve bu süre emekliliğe sayılmalıdır. Mesleki ve teknik eğitimde ürün ve eser ortaya koyan öğretmenlere teşvik verilmelidir."

 

"Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi" özel ihtisas komisyonunda görüşülmesi isteğiyle Bakanlığa gönderilen öneriler arasında öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarında öğretim programları ve ders içeriklerinin ortak kültürel miras, küresel gelişmeler ve evrensel değerler, toplumsal çeşitlilik ve değerleri yansıtacak şekilde geliştirilmesi yer aldı.

 

Öğretmenlerin yetişmesinde niteliği artırmak amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve üniversiteler arasında koordinasyon ve iş birliğinin artırılması istenen şûrada bu konudaki diğer öneriler şöyle sıralandı:

 

"Öğretmen mesleki gelişim programları yeniden yapılandırılmalı, kıdem ile ilişkisi kurularak belli kıdem aralıkları için eğitim paketleri oluşturulmalı, eğitim kurulları ve zümreler daha işlevsel hâle getirilmelidir. Öğretmenlerin mesleki gelişim programları güncel ihtiyaçlar temelinde belirlenmelidir.

 

Öğretmenler için sürekli nitelikte mesleki ve kişisel gelişimlerine imkân sağlayacak merkezler ve teknoloji tabanlı platformlar kurulmalıdır. Eğitim çalışanlarının talepleri doğrultusunda iller arası veya uluslararası karşılıklı olarak öğretmen değişim programları uygulanmalıdır. Öğretmenlik meslek kanunu çıkarılmalıdır. Kanun resmî ve özel tüm okullarda çalışan öğretmenleri kapsayacak şekilde düzenlenmelidir. Öğretmenlik mesleğini ve yöneticiliği daha cazip hâle getirecek şekilde maaş ve özlük hakları (yıpranma payı gibi) yeniden düzenlenmelidir. Sözleşmeli öğretmenlik alımlarında mülakatlar kaldırılmalıdır. Özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin devlet okullarında görev yapan öğretmenlerle asgari aynı düzeyde özlük haklarına sahip olmaları yönünde düzenleme yapılmalıdır. Birinci derece öğretmenler için 3600 ek gösterge verilmelidir. Her okul için yönetici ve öğretmenlerin mesleki gelişimine katkı sunmak amacıyla yıllık belirli bir bütçe ayrılmalıdır. Öğretmenlik bir kariyer mesleği olarak düzenlenmelidir. Kariyer sürecindeki ilerlemelerde öğretmenlerin özlük haklarında anlamlı ve belirgin artışlar sağlanmalıdır."